Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nhấn mạnh như vậy trong phần kết luận Hội nghị Thủ tướng Chính phủ với doanh nghiệp năm 2017 diễn ra sáng 17/5/2017, sau 5 giờ đồng hồ lắng nghe kiến nghị của doanh nghiệp và phần giải đáp của các bộ, ngành, địa phương.
Chuyển lời nói thành hành động
Đó là tinh thần mà Thủ tướng nhấn mạnh trong Hội nghị. Trước nhiều ý kiến nói về việc thanh tra, kiểm tra chồng chất, Thủ tướng cho biết đã yêu cầu các cơ quan xây dựng ngay một chỉ thị là không được thanh tra, kiểm tra quá 1 lần mỗi năm; thanh tra đột xuất khi vi phạm thì không được mở rộng. Thủ tướng cho biết: Chỉ thị này đã được ký ngay lúc 13 giờ ngày 17/5/2017, mang số 20 và được công bố ngay trong Hội nghị.
Khẳng định với các nhà đầu tư, các doanh nghiệp về một chính phủ kiến tạo, liêm chính, Thủ tướng nói về tinh thần phục vụ, xây dựng và bảo đảm môi trường kinh doanh tốt, thân thiện với kinh doanh, có năng lực cạnh tranh cao. Môi trường này không chỉ có tự do kinh doanh, tự do sáng tạo mà còn an toàn với người đầu tư, kinh doanh, tài sản, vốn đầu tư; không chỉ chi phí giao dịch thấp mà còn rủi ro thấp; không chỉ kiểm soát được độc quyền kinh doanh mà còn chống hàng giả, hàng nhái hiệu quả để bảo đảm môi trường kinh doanh công bằng, hiệu quả; các nhà đầu tư, doanh nghiệp không chỉ được tôn trọng mà còn được vinh danh. Môi trường kinh doanh có độ tin cậy cao, vững chắc để mọi người yên tâm đầu tư và mở rộng kinh doanh.
Minh chứng là thời gian qua đã có 50 nghị định được ban hành liên quan đến đầu tư kinh doanh, cải thiện điều kiện đầu tư kinh doanh, cắt giảm nhiều thủ tục, giấy phép, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp.
Thủ tướng Chính phủ cho biết: Các bộ, các ngành tích cực rà soát cắt giảm nhiều thủ tục, giấy phép, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Việc cải cách thủ tục hành chính và tạo điều kiện đầu tư kinh doanh được triển khai bằng Nghị quyết 19-2017/NQ-CP ngày 6/2/2017 và những cam kết với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam, mô hình hành chính công của nhiều địa phương, giảm thiểu thời gian đi lại, phiền hà cho người dân, doanh nghiệp. Các tỉnh, địa phương trong cả nước cần tích cực triển khai, thực hiện kê khai nộp thuế điện tử, tiếp cận các dịch vụ công: Đăng ký kinh doanh, đăng ký thương hiệu, khai báo thuế, hải quan… Những chi phí này đang có xu hướng giảm, từ 28% năm 2015 xuống còn 18,8% năm 2016 và sẽ tiếp tục giảm trong các năm tiếp theo.
Tạo sức ép, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp
Về vấn đề thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, Thủ tướng cho rằng mục tiêu này đã tạo sức ép cho các địa phương và cả nước tiếp tục cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh để cải cách thủ tục hành chính theo hướng đơn giản, thuận lợi cho người dân khi tiến hành thủ tục thành lập doanh nghiệp.
“Chúng ta đạt kết quả bước đầu đáng được động viên, khích lệ với các tỉnh, các thành viên Chính phủ. Nhưng chúng ta cũng thấy rõ còn nhiều rào cản cho sự phát triển của doanh nghiệp. Chính phủ đã nhận diện được vấn đề này, những điểm cơ bản các doanh nghiệp, các hiệp hội doanh nghiệp đã nêu ra tại Hội nghị này” – Thủ tướng nhìn nhận.
Theo đó, những vướng mắc cần tháo gỡ là: Thể chế chính sách, chưa giải quyết được các vấn đề còn mâu thuẫn trong các văn bản dưới luật, chính sách ban hành chưa đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn. Ví dụ, tiêu chuẩn, điều kiện yêu cầu trong một số lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, đo không khí, chất thải, bảo vệ môi trường, vấn đề hợp chuẩn… thiếu minh bạch, tốn kém chi phí, còn nhiều vấn đề về sở hữu trí tuệ. Để sản phẩm hàng hoá ra thị trường, còn rất nhiều vướng mắc gây mất thời gian của doanh nghiệp.
Các quy định về công nhận doanh nghiệp công nghệ cao, doanh nghiệp khoa học công nghệ, doanh nghiệp trong lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ có nhiều nhưng chưa đi vào cuộc sống.
Các thuế, phí còn cao, không chỉ những chi phí liên quan đến thủ tục hành chính mà còn liên quan đến phí sử dụng công trình BOT, bến bãi, cảng biển, cầu đường..., đặc biệt là chi phí không chính thức, phí bôi trơn. Doanh nghiệp còn gặp nhiều khó khăn trong việc hoàn thuế giá trị gia tăng, vấn đề nợ đọng xây dựng cơ bản đã thỏa thuận rất nhiều nhưng chưa xử lý triệt để được.
Thủ tục hành chính, các thủ tục cấp phép, điều kiện kinh doanh trong một số trường hợp còn gây khó khăn cho doanh nghiệp, vì vậy có hiện tượng "cò" làm dịch vụ giải quyết thủ tục hành chính cho doanh nghiệp, thủ tục giải phóng mặt bằng, giấy phép xây dựng, chấp thuận chủ trương đầu tư, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Giá thuê đất còn cao, giấy phép con vẫn còn và chưa được loại bỏ, chưa minh bạch hoàn toàn. Vẫn tồn tại tình trạng nhũng nhiễu của một bộ phận cán bộ công chức, viên chức... gây chậm trễ, khó khăn ở các cơ quan công quyền, chưa sát sao và nắm bắt chính xác các vấn đề doanh nghiệp cần hỗ trợ. Các cơ quan, các bộ phận cán bộ chưa nắm bắt được yêu cầu của doanh nghiệp để giải quyết kịp thời…
Từ những điểm còn vướng mắc, Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ tiếp tục rà soát các quy định và thực hiện quyết liệt các giải pháp nhằm giảm bớt gánh nặng chi phí cho doanh nghiệp như chi phí thủ tục hành chính về thuế, hải quan, giấy phép, phí BOT, chi phí hành chính, chi phí sử dụng các công trình dịch vụ công, nhất là chi phí kiểm định, thẩm định, giám định, các chi phí kiểm tra khác của Nhà nước.
"Đây là khoản đang đè nặng lên doanh nghiệp mà chúng ta phải nghiên cứu để giảm bớt cho doanh nghiệp. Có đồng chí đề nghị tôi năm nay đặt tên là Năm giảm phí cho doanh nghiệp” - Thủ tướng nói và cho rằng, cần thúc đẩy sự phát triển các thị trường một cách mạnh mẽ, đồng bộ, bao gồm thị trường hàng hóa, thị trường có yếu tố sản xuất, thị trường lao động, thị trường tài chính, thị trường khoa học công nghệ…
Thủ tướng Chính phủ cho rằng cần nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam, tối ưu hóa các thành tựu công nghệ của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Trong đó, cần kiến tạo các yếu tố để tạo lợi thế cạnh tranh cho nền kinh tế như cơ sở hạ tầng thông minh, phát triển hệ thống tài chính, cải cách giáo dục, nâng cao trình độ nghề nghiệp, cải thiện chất lượng đào tạo nhân lực, nâng cao chất lượng ngành dịch vụ y tế, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và hệ thống phúc lợi xã hội đầu tư cho nghiên cứu cơ bản, khoa học công nghệ, xây dựng các cơ chế khuyến khích liên kết ngành…
Thủ tướng cũng nhấn mạnh: “Không cho phép những tồn tại yếu kém về năng lực quản trị kìm hãm sự năng động của nền kinh tế, tạo nên những trì trệ trong phát triển kinh tế và giải phóng nguồn lực xã hội. Quản trị phải đáp ứng yêu cầu mới, quản lý theo yêu cầu công nghệ”.
Khẳng định khó khăn trước mắt còn nhiều. Thủ tướng cho rằng để giải quyết những vấn đề đó, cần có sự đồng lòng, đồng tâm của tất cả các doanh nghiệp, doanh nhân đang hoạt động trên lãnh thổ Việt Nam, cùng với quyết tâm của hệ thống chính trị, trong đó yếu tố con người đóng vai trò quyết định. Từng công chức, từng viên chức trong bộ máy nhà nước phải thông hiểu trách nhiệm, nghĩa vụ của mình, nghiêm túc thực hiện, luôn sẵn sàng đồng hành bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính, nghiêm túc; bảo vệ quyền tài sản, quyền tự do kinh doanh của doanh nghiệp.