Thứ trưởng Bộ KH&CN Phạm Công Tạc chủ trì buổi họp báo (Ảnh: Ngũ Hiệp)
Tham dự buổi họp báo còn có đại diện một số đơn vị chức năng của Bộ; các đơn vị báo chí thuộc Bộ KH&CN cùng đại diện hơn 50 cơ quan thông tấn, báo chí.
Theo Thứ trưởng Phạm Công Tạc, triển khai kế hoạch năm 2015, trong Quý II, Bộ KH&CN đã tổ chức rất nhiều hoạt động. Cụ thể, về công tác xây dựng cơ chế, chính sách, pháp luật về KH&CN, Bộ KH&CN đã phối hợp với các đơn vị liên quan hoàn thành và trình Chính phủ ban hành nhiều văn bản quan trọng như: Nghị định số 50/2015/NĐ-CP ngày 18/5/2015 về việc thành lập Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam – Hàn Quốc (VKIST); Quyết định số 501/QĐ-TTg ngày 15/4/2015 về việc thí điểm tổ chức Diễn đàn khoa học chuyên nghiệp của trí thức khi tham gia hoạt động tư vấn, phản biện và giám định xã hội các chủ trương, chính sách, dự án phát triển kinh tế - xã hội; Quyết định số 792/QĐ-TTg ngày 08/6/2015 phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển các khu công nghệ cao đến năm 2020 và định hướng đến năm 2030; Quyết định số 19/2015/QĐ-TTg ngày 15/6/2015 quy định tiêu chí xác định doanh nghiệp công nghệ cao; Thông tư số 08/2015/TT-BKHCN ngày 05/5/2015 hướng dẫn thực hiện Chương trình hợp tác nghiên cứu song phương và đa phương về KH&CN và Chương trình tìm kiếm và chuyển giao công nghệ nước ngoài đến năm 2020; Quyết định 1318/QĐ-BKHCN ngày 05/6/2015 về việc phê duyệt phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ KH&CN chủ yếu giai đoạn 2016 – 2020;…
Một trong những văn bản quan trọng, có ý nghĩa rất lớn đối với giới khoa học giai đoạn này là Thông tư liên tịch (TTLT) số 55/2015/TTLT-BTC-BKHCN ngày 22/4/2015 hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ KH&CN có sử dụng ngân sách nhà nước (TTLT 55). TTLT 55 có hiệu lực từ ngày 8/6/2015 thay thế TTLT số 44/2007/TTLT-BTC-BKHCN ngày 7/5/2007. So với TTLT số 44, TTLT số 55 có rất nhiều điểm mới. Cụ thể, việc xây dựng nhiệm vụ KH&CN có tính đến chi phí tiền lương, chi phí công lao động và hoạt động bộ máy. Thay thế cách tính tiền công lao động theo các chuyên đề nghiên cứu bằng cách tính tiền công lao động theo ngày công thực tế của người tham gia nghiên cứu và mức lương cơ bản để phù hợp hơn với tình hình thực tế. Bổ sung một số nội dung chi, định mức chi trong khi triển khai nhiệm vụ mà TTLT 44 chưa rõ định mức: chi thuê chuyên gia trong và ngoài nước; mua bí quyết công nghệ, sáng chế, thiết kế phần mềm; chi cho chuyên gia tư vấn độc lập;… TTLT 55 sẽ cải tiến căn bản các thủ tục hành chính khi thực hiện nhiệm vụ KH&CN.
Đồng thời, trong Quý II, rất nhiều sự kiện lớn, đặc biệt là chuỗi các sự kiện chào mừng Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 lần thứ 2 đã diễn ra đồng loạt trong tháng 4 và 5 trên cả nước, do Bộ KH&CN và các Bộ, ngành, địa phương, viện nghiên cứu, trường đại học, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các hội KH&KT tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương,… tổ chức. Với chủ đề “Khoa học và Công nghệ - Động lực phát triển nhanh và bền vững”, các sự kiện tại các Bộ, ngành, địa phương, viện, trường,… đã tạo được dấu ấn sâu đậm trong đời sống chính trị - xã hội của cả nước, thực sự là ngày tôn vinh của các tầng lớp nhân dân đối với đội ngũ KH&CN Việt Nam.
Một số sự kiện nổi bật có thể kể đến như: Hội nghị giao ban KH&CN các tỉnh vùng Nam Trung Bộ - Tây Nguyên lần thứ XIII (8/5); “Gặp mặt các nhà sáng chế không chuyên nghiệp tiêu biểu năm 2015” (12/5) với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam và 63 nhà sáng chế không chuyên nghiệp tiêu biểu đến từ 55/63 tỉnh, thành phố trên cả nước; Hội nghị giao ban KH&CN các tỉnh Đồng bằng sông Hồng lần thứ X (13/5) với chủ đề “KH&CN phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng Đồng bằng sông Hồng đến năm 2020"; Khánh thành Khu lưu niệm Giáo sư, Viện sĩ Trần Đại Nghĩa (18/5). Khu lưu niệm là công trình đầu tiên được Bộ KH&CN đầu tư xây dựng Trung tâm tích hợp dữ liệu KH&CN với tổng kinh phí 2,6 tỉ đồng. Việc xây dựng Trung tâm Tích hợp dữ liệu nhằm tạo ra nền tảng dữ liệu đầy đủ, thật sự sinh động về thân thế, sự nghiệp, hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của ông; xây dựng một hệ thống thông tin tích hợp dữ liệu KH&CN hiện đại, phục vụ nhu cầu nghiên cứu, học tập, phát triển kinh tế- xã hội; Ngày hội khởi nghiệp và công nghệ Việt Nam năm 2015 – TECHFEST (15 – 17/5) được tổ chức với đầy đủ các hoạt động đặc trưng của một hệ sinh thái khởi nghiệp cũng như sự tham gia các nhà đầu tư, các tổ chức viện, trường, doanh nghiệp khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ tại Việt Nam; Ngày hội STEM (16 - 17/5) mang đến cơ hội trải nghiệm khoa học kỹ thuật miễn phí cho các em học sinh. Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đã tham dự sự kiện. Có khoảng 2.000 học sinh đã đến để trải nghiệm các hoạt động KH&CN cao; Lễ trao Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2015 (16/5), có 03 tác giả của công trình khoa học xuất sắc và 01 nhà khoa học trẻ là tác giả của công trình khoa học xuất sắc đã vinh dự được nhận Giải; Triển lãm “40 năm KH&CN thành phố Hồ Chí Minh - Một chặng đường phát triển” tại TP. HCM từ 22-24/5;…
Nhiều Bộ, ngành, địa phương trên cả nước cũng triển khai đồng loạt các hoạt động KH&CN như: Bộ Công an tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày KH&CN Việt Nam (18/5); Bộ Quốc phòng trao Giấy chứng nhận chức danh sỹ quan chuyên môn - kỹ thuật - nghiệp vụ của Bộ Quốc phòng (18/5); Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam: Tổ chức Lễ kỷ niệm Ngày KH&CN Việt Nam (18/5); Hội nghị tổng kết Chương trình nông thôn miền núi (18/6); Hội nghị toàn quốc về xây dựng và phát triển tài sản trí tuệ năm 2015 (18-19/6); Lễ khởi công Dự án Phát triển Cơ sở hạ tầng Khu Công nghệ cao Hòa Lạc (26/6) với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng cùng nhiều đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước; Hội thảo quốc tế “Xây dựng mạng lưới chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài” (24-26/6);…
Tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XIII, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Quân đã đăng đàn trả lời chất vấn Quốc hội. Bộ trưởng Nguyễn Quân đã trả lời các câu hỏi liên quan đến các giải pháp khắc phục những hạn chế, khó khăn, bất cập hiện nay để áp dụng có hiệu quả kết quả nghiên cứu khoa học phục vụ đời sống, sản xuất, quản lý xã hội, nhất là trong sản xuất nông nghiệp; trách nhiệm của ngành KH&CN trong việc đáp ứng yêu cầu tăng năng suất lao động, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư đổi mới công nghệ, phát triển thị trường KH&CN nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững; thực hiện chuyển đổi các tổ chức KH&CN theo cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; hiệu quả sử dụng ngân sách nhà nước đầu tư cho KH&CN.
Trong kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ KH&CN, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cho rằng, Đảng, Nhà nước, đại biểu Quốc hội đặc biệt quan tâm đến lĩnh vực KH&CN bởi đây là lĩnh vực ảnh hưởng rất lớn đến nền kinh tế nước nhà và tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Thời gian qua, sự nghiệp nghiên cứu KH&CN của nước nhà đã đạt được rất nhiều thành tựu. Đội ngũ cán bộ quản lý, nhà khoa học, công nhân, trí thức, cán bộ KH&CN, chiến sĩ quân đội,… tất cả đều tham gia làm khoa học và đã có những kết quả cần được đánh giá cao. Trên cơ sở đó, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng đã đưa ra chỉ đạo cũng như các giải pháp để ngành KH&CN phát huy được những thành tựu và giải quyết những khó khăn hiện tại nhằm góp phần đưa đất nước sớm đạt mục tiêu đến năm 2020, nước ta cơ bản trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.
Thứ trưởng Phạm Công Tạc cho biết, theo kế hoạch, trong thời gian tới Bộ KH&CN sẽ tiếp tục hoàn thiện các cơ chế, chính sách pháp luật về KH&CN. Đồng thời, tiếp tục hoàn thiện cơ chế chính sách cho hoạt động của các khu công nghệ cao quốc gia; hỗ trợ tổ chức KH&CN công lập chuyển đổi; phát triển thị trường KH&CN và đẩy mạnh đổi mới công nghệ trong các doanh nghiệp; triển khai các nhiệm vụ thúc đẩy xúc tiến phát triển thị trường KH&CN thông qua việc tổ chức triển lãm trưng bày giới thiệu các kết quả nghiên cứu KH&CN có khả năng ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực nhằm thúc đẩy thương mại hóa và chuyển giao công nghệ; tăng cường công tác hợp tác quốc tế về hoạt động tiêu chuẩn, đo lường và đánh giá sự phù hợp; Thúc đẩy ứng dụng năng lượng nguyên tử, an toàn bức xạ hạt nhân phục vụ phát triển kinh tế-xã hội và phát triển bền vững đất nước. Đẩy mạnh hợp tác và hội nhập quốc tế về KH&CN.
Một số hoạt động trọng tâm như: tổ chức Chợ công nghệ và thiết bị Quốc tế Việt Nam 2015 (International Techmart Vietnam 2015) với quy mô lớn nhất từ trước đến nay (1-4/10); Triển khai Dự án xây dựng Viện V-KIST; Hoàn thiện việc thực hiện cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm của tổ chức KH&CN công lập; Họp Mạng lưới TBT Việt Nam; Hội nghị KH&CN hạt nhân lần thứ XI; Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ KH&CN; Thủ tướng gặp mặt các nhà khoa học trẻ;...
Toàn cảnh buổi họp báo (Ảnh: Ngũ Hiệp)
Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Phạm Công Tạc và lãnh đạo một số đơn vị trực thuộc Bộ KH&CN đã giải đáp nhiều câu hỏi của các phóng viên báo chí liên quan đến các vấn đề thuộc nội dung của TTLT số 55; cơ chế thu hút chuyên gia người Việt Nam ở nước ngoài; kinh phí cho việc đầu tư, nâng cấp Trung tâm Chiếu xạ Hà Nội thuộc Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam; gắn chip vào các nguồn phóng xạ và quản lý các nguồn phóng xạ; hoàn thiện việc chuyển đổi hoạt động của các tổ chức KH&CN công lập sang cơ chế tự chủ, tự chịu trách nhiệm; thời điểm ban hành và nội dung Thông tư sửa đổi Thông tư số 20/2014/TT-BKHCN ngày 15/7/2014 quy định việc nhập khẩu máy móc, thiết bị, dây chuyền công nghệ đã qua sử dụng; xây dựng hệ thống văn bản pháp luật phát triển điện hạt nhân...