Trong giai đoạn vừa qua, khoa học và công nghệ (KH&CN) đã từng bước khẳng định vai trò động lực trong phát triển kinh tế - xã hội. Tiềm lực KH&CN của đất nước được tăng cường. Chỉ số đóng góp của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng tăng từ 33,6% bình quân giai đoạn 2011 - 2015 lên 45,2% giai đoạn 2016 - 2020, tính chung 10 năm 2011 - 2020 đạt 39,0% (vượt mục tiêu 35%). Tỉ trọng giá trị xuất khẩu sản phẩm công nghệ cao trong tổng giá trị xuất khẩu hàng hoá tăng từ 19% năm 2010 lên khoảng 50% năm 2020.
Điều đặc biệt, đầu tư cho KH&CN trong những năm qua đánh dấu sự chuyển biến mạnh mẽ trong đóng góp của xã hội, nhất là từ khu vực doanh nghiệp với tỉ lệ tương đối cân bằng đầu tư từ ngân sách Nhà nước là 52% và từ doanh nghiệp là 48%. Những thành tựu KH&CN cũng như sự dịch chuyển về tỉ lệ đầu tư cho KH&CN đã thể hiện rõ vai trò và những đóng góp quan trọng của lực lượng doanh nghiệp thông qua hoạt động chú trọng đầu tư nghiên cứu, ứng dụng, chuyển giao và đổi mới công nghệ. Số tiền doanh nghiệp trích lập vào quỹ phát triển KH&CN của doanh nghiệp ngày càng tăng, giai đoạn 2011-2015 trích lập trên 9.000 tỷ đồng; giai đoạn 2016-2019 trích lập khoảng 13.000 tỷ đồng.
Số lượng các doanh nghiệp, dự án được cấp Giấy chứng nhận công nghệ cao tiếp tục tăng trong kỳ, từ 17 lên 45 đối với doanh nghiệp công nghệ cao và từ 19 lên 24 đối với dự án công nghệ cao. Điểm đáng lưu ý là quy mô về doanh thu của các doanh nghiệp và dự án công nghệ cao tăng mạnh, từ mức cộng dồn doanh thu là 19 tỷ USD năm 2016 lên mức 190 tỷ USD năm 2019.
Cùng với sự đầu tư của Nhà nước, sự mạnh dạn đầu tư nghiên cứu, đổi mới và chuyển giao công nghệ, ngày càng nhiều doanh nghiệp đã tạo ra các sản phẩm có giá trị kinh tế lớn, nâng cao năng suất lao động, chất lượng và sức cạnh tranh của sản phẩm, bảo đảm cho sự phát triển bền vững.
Đảng, Nhà nước ngày càng quan tâm, có nhiều chủ trương, chính sách thúc đẩy phát triển KH&CN. Điều đó thể hiện rõ qua các Nghị quyết của Đảng, Chỉ đạo của Chính phủ, sự quan tâm đổi mới cơ chế, chính sách của Quốc hội và phối hợp chặt chẽ của Bộ KH&CN với các bộ, ngành, địa phương… tất cả tạo nên nền tảng vững chắc, thuận lợi để KH&CN phát triển.
Đặc biệt, đã có sự xoay trục, dịch chuyển rõ nét về cơ chế chính sách, doanh nghiệp được xác định là trung tâm, được tập trung hỗ trợ phát triển, từ hành lang pháp lý thông thoáng, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, tạo điều kiện tiếp cận với công nghệ mới… Nhà nước cũng tạo nhiều nguồn vốn hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ, tăng năng suất sản xuất, sẵn sàng trong tiến trình hội nhập quốc tế. Xác định chủ trương đổi mới công nghệ là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, Bộ KH&CN đã trình Chính phủ phê duyệt nhiều chương trình KH&CN quốc gia nhằm hỗ trợ các tổ chức, trong đó có doanh nghiệp đổi mới công nghệ, nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa.
Nhân dịp kỷ niệm Ngày KH&CN Việt Nam 18-5, nhiều doanh nhân đã có những chia sẻ quý giá về vai trò, tác động của KH,CN&ĐMST.
Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển truyền thông KH&CN tổng hợp và trân trọng giới thiệu:
TS. Đỗ Tuấn Đạt - Chủ tịch Công ty TNHH Một thành viên Vắc-xin và Sinh phẩm số 1 (VABIOTECH): Ngày KH&CN Việt Nam có ý nghĩa rất lớn với cộng đồng KH&CN
Ngay từ những ngày đầu tiên khi đại dịch Covid-19 xảy ra, nhóm nghiên cứu của Công ty đã phối hợp với Trường đại học Bristol (Anh) nghiên cứu phát triển vaccine Covid-19. Đến nay, các kết quả nghiên cứu trên chủng SARS-CoV-2 gốc đã cho hiệu quả của vaccine trên các động vật thí nghiệm. Vaccine có tính an toàn và tính sinh miễn dịch tốt trên chuột và khỉ. Nhóm nghiên cứu đang tiếp tục phát triển các vaccine ngừa biến chủng mới của SARS-CoV-2 và chuẩn bị các bước tiếp theo cho thử nghiệm lâm sàng vaccine trên người.
Ngày 18/5 là ngày KH&CN Việt Nam. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với cộng đồng KH&CN Việt Nam nói chung cũng như những người tham gia hoạt động KH&CN làm việc tại các doanh nghiệp nói riêng. Mong muốn của tôi cũng như nhiều anh em hiện làm việc trong các doanh nghiệp là nhà nước cần nhiều hơn các cơ chế, chính sách để thúc đẩy việc ứng dụng các thành tựu và kết quả của KH&CN vào việc phát triển sản phẩm cũng như phát triển doanh nghiệp đặc biệt là các doanh nghiệp KH&CN. Có như vậy mới thể hiện rõ được quan điểm của Đảng và nhà nước ta là KH&CN là đòn bẩy cho phát triển đất nước.
ThS. Nguyễn Thị Hương Liên, Phó Tổng Giám đốc, Đồng sáng lập công ty cổ phần Sao Thái Dương: Ngày 18/5 - Ngày hội tôn vinh những người làm khoa học
Ngày 18/5 với tôi là ngày đẹp đẽ và rực rỡ nhất trong năm của giới KH&CN Việt Nam. Chúng tôi hẹn nhau làm điều gì đó đặc biệt và tham gia chuỗi sự kiện của Bộ KH&CN. Đây cũng là thời điểm quan trọng để chúng tôi kết nối các nhà khoa học, doanh nghiệp, nhà quản lý để chia sẻ kinh nghiệm, trao đổi thành tựu và xúc tiến hợp tác - nền tảng quan trọng thúc đẩy phát triển khoa học ứng dụng.
Đồng thời mong muốn Ngày 18/5 hàng năm sẽ trở thành ngày hội để tôn vinh những người làm khoa học, giới thiệu các kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, thúc đẩy ứng dụng KH&CN vào sản xuất; là dịp để nâng cao nhận thức và khơi dậy niềm tự hào về trí tuệ Việt Nam, tinh thần đam mê lao động sáng tạo trong các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là thế hệ trẻ Việt Nam trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước.
Ông Lê Anh Tiến - CEO Công ty cổ phần công nghệ Chatbot Việt Nam: Có niềm tin, tôn trọng, thấu hiểu để thúc đẩy hệ sinh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo
Từ năm 2014 đến nay, Ngày KH&CN Việt Nam 18/5 đã trở thành ngày truyền thống, ngày hội quan trọng của Ngành KH&CN. Vào dịp này, nhiều hoạt động có ý nghĩa, thiết thực được tổ chức và nhận được sự quan tâm, hưởng ứng của cộng đồng các nhà khoa học và toàn xã hội. Tôi rất vui khi nhìn thấy sự thay đổi tư duy của các đơn vị quản lý nhà nước, với tinh thần hợp tác, tôn trọng, cầu thị, thẳng thắn và luôn vì mục tiêu chung. Đó chính là tinh thần hợp tác công tư mới mà những người khởi nghiệp công nghệ như chúng tôi luôn mong đợi. Ranh giới tư duy giữa quản lý nhà nước, doanh nhân và nhà khoa học vẫn còn khoảng cách xa. Điều này chỉ rút ngắn thông qua niềm tin, tôn trọng, thấu hiểu, mới thúc đẩy được hệ sinh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo hiệu quả, đòn bẩy lớn để đẩy mạnh KH&CN phát triển nhanh hơn, với mong muốn ngành KH&CN Việt Nam sẽ có sự phát triển mạnh mẽ hơn, khẳng định được vai trò quan trọng trong quá trình phát triển và xác định vị trí của Việt Nam trên bản đồ khu vực và thế giới./.