Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc, Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng
phát biểu khai mạc Phiên họp thứ tư
Tham dự phiên họp có Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Công Tạc - Phó Chủ tịch thường trực Hội đồng, Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng - Phó Chủ tịch Hội đồng, các ủy viên Hội đồng và khách mời là lãnh đạo các cơ quan chức năng của các bộ, ngành liên quan.
Phát biểu khai mạc Phiên họp, Thứ trưởng Phạm Công Tạc đã khẳng định vai trò, triển vọng của ứng dụng năng lượng nguyên tử phục vụ phát triển kinh tế - xã hội và đề nghị các thành viên Hội đồng tập trung thảo luận về những nhiệm vụ trọng tâm của Hội đồng cho phát triển ứng dụng NLNT trong giai đoạn hiện nay.
Thực hiện vai trò của Cơ quan thường trực, TS. Hoàng Anh Tuấn, Cục trưởng Cục NLNT, ủy viên thường trực Hội đồng đã trình bày báo cáo tổng hợp tình hình và kết quả thực hiện Chiến lược ứng dụng NLNT vì mục đích hòa bình đến năm 2020; kết quả hoạt động của Hội đồng giai đoạn 2013-2017 và đề xuất nhiệm vụ công tác trọng tâm giai đoạn 2018-2020.
Trên cơ sở tổng hợp tình hình thực hiện Chiến lược ứng dụng NLNT vì mục đích hòa bình đến năm 2020 và báo cáo của các Bộ, ngành, cơ quan gửi cho Hội đồng, Báo cáo của Cơ quan thường trực đã đánh giá những kết quả chủ yếu đạt được so với nhiệm vụ, mục tiêu đặt ra trong Chiến lược và đòi hỏi thực tiễn về ứng dụng NLNT phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời đề xuất các giải pháp, nhiệm vụ trọng tâm trong giai đoạn hiện nay. Trong thời gian qua, việc triển khai Chiến lược đã đạt nhiều kết quả trên nhiều lĩnh vực: nghiên cứu, ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ, xây dựng pháp luật và cơ chế, chính sách, đảm bảo an toàn và an ninh, đào tạo nhân lực, hợp tác quốc tế,…
TS. Hoàng Anh Tuấn, Cục trưởng Cục Năng lượng nguyên tử, Ủy viên thường trực Hội đồng trình bày Báo cáo tổng hợp kết quả thực hiện Chiến lược ứng dụng NLNT vì mục đích hòa bình đến năm 2020 tại Phiên họp thứ tư
Trong lĩnh vực y tế, kể từ khi thiết bị gia tốc xạ trị LINAC hiện đại đầu tiên của Việt Nam được lắp đặt tại Bệnh viện K vào năm 2000, đến nay đã có trên 40 máy gia tốc LINAC được trang bị ở các bệnh viện phân bố ở cả ba miền trên cả nước. Nhiều kỹ thuật y học hạt nhân và xạ trị hiện đại, ngang tầm khu vực và quốc tế hiện đã được triển khai tại Việt Nam. Kỹ thuật xạ trị trong chọn lọc bằng hạt vi cầu phóng xạ trong điều trị ung thư gan và di căn vào gan đã được triển khai tại Bệnh viện Bạch Mai, Bệnh viện TƯQĐ 108 và đã được chuyển giao cho một số bệnh viện khác. Kỹ thuật cấy hạt phóng xạ trong điều trị ung thư tuyến tiền liệt đã được triển khai thành công lần đầu tiên năm 2015 tại Trung tâm Y học hạt nhân và Ung bướu Bệnh viện Bạch Mai. Tại Bệnh viện TƯQĐ 108, nhờ được đầu tư các trang thiết bị hiện đại như máy gia tốc Cyclotron 30 MeV, hệ thống máy xạ trị - xạ phẫu TrueBeam STX và nghiên cứu, ứng dụng các kỹ thuật tiên tiến như xạ trị điều biến liều IMRT, xạ trị dưới hướng dẫn hình ảnh IGRT, xạ trị quay điều biến thể tích VMAT, bệnh viện đã phục vụ hiệu quả công tác điều trị bệnh ung thư, được đánh giá cao.
Trong lĩnh vực nông nghiệp, theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các nhà khoa học Việt Nam đã nghiên cứu tạo ra trên 68 giống cây trồng sử dụng phương pháp chiếu xạ đột biến, trong đó có 48 giống lúa. Điển hình là giống lúa Khang Dân đột biến được gieo trồng ở miền Bắc với tổng diện tích khoảng 1,5 triệu ha, chiếm gần 20% tổng diện tích gieo trồng lúa trên cả nước. Theo đánh giá của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), Việt Nam là quốc gia đứng thứ 8 trên thế giới trong lĩnh vực nghiên cứu về đột biến tạo giống.
Tại Phiên họp, Hội đồng đã nghe nhiều ý kiến phát biểu của các thành viên Hội đồng và các đại biểu. Phát biểu tại cuộc họp, GS.TSKH. Trần Duy Quý, Viện trưởng Viện Nghiên cứu hợp tác khoa học kỹ thuật châu Á - Thái Bình Dương, Ủy viên Hội đồng đã khẳng định vai trò, hiệu quả và sự cần thiết tiếp tục đầu tư nghiên cứu trong lĩnh vực chọn tạo giống đột biến kết hợp với công nghệ sinh học tiên tiến để tạo ra những giống cây trồng mới đem lại hiệu quả kinh tế cao, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu và đảm bảo an ninh lương thực. PGS.TS. Đoàn Văn Cánh, Chủ tịch Hội địa chất thủy văn Việt Nam, Ủy viên Hội đồng nhấn mạnh vai trò của kỹ thuật thủy văn đồng vị trong các nghiên cứu về tài nguyên nước ngầm tại đồng bằng Sông Hồng và đồng bằng Sông Cửu Long, trong đó có đóng góp của các phòng thí nghiệm thủy văn đồng vị của Viện Năng lượng nguyên tử Việt Nam. Kỹ thuật thủy văn đồng vị là công cụ quan trọng không thể thiếu trong công tác quản lý tài nguyên nước ngầm ở Việt Nam.
Các thành viên Hội đồng Phát triển, ứng dụng năng lượng nguyên tử quốc gia và khách mời chụp ảnh lưu niệm tại Phiên họp thứ tư
Hội đồng nhấn mạnh trong giai đoạn hiện nay cần ưu tiên đầu tư cho phát triển ứng dụng bức xạ và đồng vị phóng xạ có đóng góp trực tiếp và hiệu quả cho phát triển kinh tế - xã hội. Do đó, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách, đầu tư cho hoạt động R&D, đào tạo chuyên gia, xây dựng tiềm lực, đầu tư cho các cơ sở nghiên cứu, ứng dụng công nghệ bức xạ tiên tiến với các thiết bị hiện đại như máy gia tốc chùm tia điện tử, máy gia tốc proton, tăng cường hiệu quả hợp tác trong nước và quốc tế.
Trên cơ sở đề xuất của Cơ quan thường trực, Hội đồng đã thông qua Kế hoạch công tác năm 2018 và các nhiệm vụ công tác trọng tâm trong giai đoạn tới. Hội đồng giao Cơ quan thường trực tổ chức Hội thảo quốc gia lần thứ ba về ứng dụng NLNT phục vụ phát triển kinh tế - xã hội trong năm 2018./.