Nội dung vụ việc:

Ngày 6/3/2008, Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật và quản lý môi trường đã nộp hồ sơ khiếu nại vụ việc cạnh tranh tới Cục Quản lý cạnh tranh (QLCT) với nội dung yêu cầu xử lý Công ty cổ phần giải pháp ứng dụng công nghệ Toàn Cầu (Công ty Toàn Cầu) do có hành vi sao chép mẫu bao bì sản phẩm Wat-Cleane của Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật và quản lý môi trường. 

Căn cứ theo hồ sơ khiếu nại hợp lệ của Trung tâm Nghiên cứu kỹ thuật và quản lý môi trường, ngày 24/6/2008, Cục trưởng Cục QLCT đã ban hành Quyết định số 44/QĐ-QLCT để tiến hành điều tra sơ bộ vụ việc cạnh tranh mã số KNCT-KLM-0002. 

Ngày 02/7/2008, nhóm điều tra viên đã làm việc với đại diện của Bên Khiếu nại. Căn cứ theo Hồ sơ khiếu nại, bản giải trình của Bên Khiếu nại và nội dung làm việc, Bên Khiếu nại cho biết một số thông tin sau: 

- Trung tâm được Sở Khoa học và Công nghệ TP HCM cấp Giấy chứng nhận Đăng ký hoạt động khoa học công nghệ số 77/ĐK-KHCN (có thời hạn đến ngảy 18/3/2008). Trung tâm có hoạt động nghiên cứu, sản xuất và kinh doanh một số chế phẩm sinh học, hoá học xử lý môi trường, trong đó có Chế phẩm tổng hợp Wat-Cleane. Hiện nay, Trung tâm đang tiến hành các thủ tục xin gia hạn đăng ký hoạt động tại Sở KH&CN TP.HCM. 

- Trung tâm là đơn vị tự hạch toán độc lập, hoạt động theo Luật Khoa học và Công nghệ, có đăng ký mã số thuế từ năm 2002 và báo cáo thuế định kỳ với Chi cục thuế Quận Tân Bình, TP.HCM. Do đó, Trung tâm hoàn toàn có khả năng sản xuất và phân phối các chế phẩm nghiên cứu, sản xuất ứng dụng. Tổng doanh thu của Trung tâm khoảng 50 triệu đồng/tháng, trong đó hơn 50% là doanh thu từ chế phẩm Wat-Cleane. 

- Chế phẩm Wat-Cleane có công dụng xử lý nước sinh hoạt được Trung tâm kinh doanh trên thị trường kể từ năm 2005 – 2006 và đã đạt được Cúp vàng Topten ngành hàng Thương hiệu Việt uy tín – chất lượng năm 2007 của Chương trình Thương hiệu Việt. Bao bì sản phẩm Wat-Cleane đã được tạo ra và đưa ra thị trường trước thời điểm Bên bị điều tra đăng ký kinh doanh. Năm 2005 đã có chứng cứ chứng minh việc Trung tâm quảng cáo bao bì sản phẩm ra thị trường. 

- Toàn Cầu là công ty mới được thành lập kể từ tháng 9/2007 do một số nhân viên cũ của Trung tâm điều hành. Cụ thể là các ông Lại Thế Trung (Tổng giám đốc của Toàn Cầu), Lê Bá Hùng (Giám đốc điều hành của Toàn Cầu), bà Lê Thị Phượng (Kế toán trưởng của Toàn Cầu) trước đây đều là nhân viên của Trung tâm. 

- Kể từ cuối năm 2007, Trung tâm phát hiện Toàn Cầu kinh doanh sản phẩm BITICO cũng là chế phẩm tổng hợp xử lý nước sinh hoạt với bao bì sao chép gần như y nguyên nội dung trên bao bì chế phẩm Wat-Cleane, bao gồm thông tin, bố cục, cách trình bày, hình ảnh. Bên Khiếu nại cho rằng hành vi sử dụng bao bì tương tự vi phạm quy định tại Điều 39 Luật Cạnh tranh về Chỉ dẫn gây nhầm lẫn. 

Ngày 04/7/2008, nhóm điều tra viên đã làm việc với đại diện của Bên bị điều tra. Căn cứ theo kết quả làm việc và giải trình tiếp theo, Bên bị điều tra cung cấp một số thông tin như sau: 

- Công ty Toàn Cầu được thành lập ngày 10/9/2007, kinh doanh một số sản phẩm men xử lý vệ sinh môi trường, chế phẩm xử lý nước, bột thông đường ống cùng với nhãn hiệu BITICO, thuốc muỗi Nhà Bè. Công ty không trực tiếp sản xuất mà chỉ mua sản phẩm về đóng gói bán ra thị trường. Sản phẩm được kinh doanh tại một số tỉnh như Bạc Liêu, Đắc Lak, Hải Dương, TP.HCM 

- Chế phẩm tổng hợp xử lý nước ăn uống và sinh hoạt Bitico được Bên bị điều tra bán ra thị trường kể từ tháng 10/2007. Sản phẩm được đóng gói ngay tại công ty, số lượng đã đóng gói 3500 gói (200g), đã bán ra thị trường khoảng 700 gói. Sản phẩm Bitico của Toàn Cầu và Sản phẩm Wat-Cleane của Trung tâm đều do Viện Công nghệ hoá học TP.HCM sản xuất, hai bên chỉ mua về đóng gói bán ra thị trường. Toàn Cầu tiêu thụ sản phẩm thông qua hệ thống cộng tác viên lấy hàng công ty đi bán hưởng hoa hồng. Cộng tác viên có thể lấy hàng của cả Toàn Cầu và Trung tâm để bán. Hiện nay cả hai sản phẩm đều không bán chạy. 

- Bên bị điều tra thừa nhận nhận có tham khảo bao bì của Trung tâm khi làm bao bì chế phẩm Bitico nên giữa hai bao bì có điểm giống nhau. Tuy nhiên, Trung tâm chưa đăng ký độc quyền mẫu bao bì tại cơ quan nhà nước có thẩm quyền. 

- Bên bị điều tra cho rằng hai bao bì về tổng thể giống nhau nhưng trong từng nội dung nhỏ khác nhau. Hai bao bì có điểm phân biệt được do tên sản phẩm khác nhau, và khi Toàn Cầu cho nhân viên/cộng tác viên xuống địa phương bán hàng có cấp giấy giới thiệu của công ty nên khách hàng không thể nhầm lẫn. 

Bên bị điều tra cũng xác nhận việc những người điều hành Toàn Cầu trước đây là nhân viên của Trung tâm. Bản thân giám đốc Lê Bá Hùng đã tham gia thiết kế bao bì sản phẩm của Trung tâm.

Vấn đề:

Xác định hành vi cạnh tranh không lành mạnh của Công ty Toàn Cầu.

Kết luận và quyết định xử lý:

Kết quả điều tra vụ việc cho thấy Bên bị điều tra đã thực hiện hành vi vi phạm pháp luật cạnh tranh. Bên bị điều tra đã sử dụng các mẫu bao bì chế phẩm tổng hợp xử lý nước ăn uống và sinh hoạt mang nhãn hiệu Bitico có nội dung, bố cục, hình khối, hình ảnh và mầu sắc của bao bì sản phẩm tương tự đến mức gây nhầm lẫn với mẫu bao bì sản phẩm cùng loại Wat-Cleane của Bên khiếu nại. Mẫu bao bì sản phẩm Wat-Cleane là chỉ dẫn thương mại của Bên khiếu nại, đã được Bên khiếu nại sử dụng trước một cách lâu dài, liên tục, phổ biến và không có tranh chấp. 

Bên bị điều tra đã lưu hành sản phẩm tại một số tỉnh, thành phố trên toàn quốc. Như vậy, vi phạm của Bên bị điều tra thuộc Khoản 2 Điều 30 Nghị định 120/2005/NĐ-CP ngày 30/9/2005 quy định về xử lý vi phạm pháp luật trong lĩnh vực cạnh tranh. 

Kết luận: hành vi sử dụng chỉ dẫn chứa đựng thông tin gây nhầm lẫn về bao bì sản phẩm để làm sai lệch nhận thức của khách hàng về hàng hóa, dịch vụ nhằm mục đích cạnh tranh nêu trên của Bên bị điều tra đã vi phạm Khoản 1 Điều 40 Luật Cạnh tranh. 

Ngày 30/8/2008, Cục trưởng Cục Quản lý cạnh tranh đã có quyết định xử phạt hành vi cạnh tranh không lành mạnh đối với Công ty Toàn Cầu với mức phạt là: 15.000.000 đồng.

Phân tích, bình luận: